పురుష సూక్తమ్

పురుష సూక్తమ్

ఓం తచ్చం యోరావృ\’ణీమహే | గాతుం యజ్ఞాయ\’ | గాతుం యజ్ఞప\’తయే | దైవీ\’\’ స్వస్తిర\’స్తు నః | స్వస్తిర్మాను\’షేభ్యః | ఊర్ధ్వం జి\’గాతు భేషజం | శం నో\’ అస్తు ద్విపదే\’\’ | శం చతు\’ష్పదే |

ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః\’ ‖

సహస్ర\’శీర్-షా పురు\’షః | సహస్రాక్షః సహస్ర\’పాత్ |
స భూమిం\’ విశ్వతో\’ వృత్వా | అత్య\’తిష్ఠద్దశాంగులమ్ ‖

పురు\’ష ఏవేదగ్-మ్ సర్వమ్\’\’ | యద్భూతం యచ్చ భవ్యమ్\’\’ |
ఉతామృ\’తత్వ స్యేశా\’నః | యదన్నే\’నాతిరోహ\’తి ‖

ఏతావా\’నస్య మహిమా | అతో జ్యాయాగ్\’శ్చ పూరు\’షః |
పాదో\’\’ఽస్య విశ్వా\’ భూతాని\’ | త్రిపాద\’స్యామృతం\’ దివి ‖

త్రిపాదూర్ధ్వ ఉదైత్పురు\’షః | పాదో\’\’ఽస్యేహాఽఽభ\’వాత్పునః\’ |
తతో విష్వఙ్వ్య\’క్రామత్ | సాశనానశనే అభి ‖

తస్మా\’\’ద్విరాడ\’జాయత | విరాజో అధి పూరు\’షః |
స జాతో అత్య\’రిచ్యత | పశ్చాద్-భూమిమథో\’ పురః ‖

యత్పురు\’షేణ హవిషా\’\’ | దేవా యజ్ఞమత\’న్వత |
వసంతో అ\’స్యాసీదాజ్యమ్\’\’ | గ్రీష్మ ఇధ్మశ్శరధ్ధవిః ‖

సప్తాస్యా\’సన్-పరిధయః\’ | త్రిః సప్త సమిధః\’ కృతాః |
దేవా యద్యజ్ఞం త\’న్వానాః | అబ\’ధ్నన్-పురు\’షం పశుం ‖

తం యజ్ఞం బర్హిషి ప్రౌక్షన్\’ | పురు\’షం జాతమ\’గ్రతః |
తేన\’ దేవా అయ\’జంత | సాధ్యా ఋష\’యశ్చ యే ‖

తస్మా\’\’ద్యజ్ఞాథ్స\’ర్వహుతః\’ | సంభృ\’తం పృషదాజ్యం |
పశూగ్-స్తాగ్-శ్చ\’క్రే వాయవ్యాన్\’ | ఆరణ్యాన్-గ్రామ్యాశ్చ యే ‖

తస్మా\’\’ద్యజ్ఞాథ్స\’ర్వహుతః\’ | ఋచః సామా\’ని జజ్ఞిరే |
ఛందాగ్ం\’సి జజ్ఞిరే తస్మా\’\’త్ | యజుస్తస్మా\’దజాయత ‖

తస్మాదశ్వా\’ అజాయంత | యే కే చో\’భయాద\’తః |
గావో\’ హ జజ్ఞిరే తస్మా\’\’త్ | తస్మా\’\’జ్జాతా అ\’జావయః\’ ‖

యత్పురు\’షం వ్య\’దధుః | కతిథా వ్య\’కల్పయన్ |
ముఖం కిమ\’స్య కౌ బాహూ | కావూరూ పాదా\’వుచ్యేతే ‖

బ్రాహ్మణో\’\’ఽస్య ముఖ\’మాసీత్ | బాహూ రా\’జన్యః\’ కృతః |
ఊరూ తద\’స్య యద్వైశ్యః\’ | పద్భ్యాగ్ం శూద్రో అ\’జాయతః ‖

చంద్రమా మన\’సో జాతః | చక్షోః సూర్యో\’ అజాయత |
ముఖాదింద్ర\’శ్చాగ్నిశ్చ\’ | ప్రాణాద్వాయుర\’జాయత ‖

నాభ్యా\’ ఆసీదంతరి\’క్షమ్ | శీర్ష్ణో ద్యౌః సమ\’వర్తత |
పద్భ్యాం భూమిర్దిశః శ్రోత్రా\’\’త్ | తథా\’ లోకాగ్-మ్ అ\’కల్పయన్ ‖

వేదాహమేతం పురు\’షం మహాంతమ్\’\’ | ఆదిత్యవ\’ర్ణం తమ\’సస్తు పారే |
సర్వా\’ణి రూపాణి\’ విచిత్య ధీరః\’ | నామా\’ని కృత్వాఽభివదన్, యదాఽఽస్తే\’\’ ‖

ధాతా పురస్తాద్యము\’దాజహార\’ | శక్రః ప్రవిద్వాన్-ప్రదిశశ్చత\’స్రః |
తమేవం విద్వానమృత\’ ఇహ భ\’వతి | నాన్యః పంథా అయ\’నాయ విద్యతే ‖

యజ్ఞేన\’ యజ్ఞమ\’యజంత దేవాః | తాని ధర్మా\’ణి ప్రథమాన్యా\’సన్ |
తే హ నాకం\’ మహిమానః\’ సచంతే | యత్ర పూర్వే\’ సాధ్యాస్సంతి\’ దేవాః ‖

అద్భ్యః సంభూ\’తః పృథివ్యై రసా\’\’చ్చ | విశ్వక\’ర్మణః సమ\’వర్తతాధి\’ |
తస్య త్వష్టా\’ విదధ\’ద్రూపమే\’తి | తత్పురు\’షస్య విశ్వమాజా\’నమగ్రే\’\’ ‖

వేదాహమేతం పురు\’షం మహాంతమ్\’\’ | ఆదిత్యవ\’ర్ణం తమ\’సః పర\’స్తాత్ |
తమేవం విద్వానమృత\’ ఇహ భ\’వతి | నాన్యః పంథా\’ విద్యతేఽయ\’నాయ ‖

ప్రజాప\’తిశ్చరతి గర్భే\’ అంతః | అజాయ\’మానో బహుధా విజా\’యతే |
తస్య ధీరాః పరి\’జానంతి యోనిమ్\’\’ | మరీ\’చీనాం పదమి\’చ్ఛంతి వేధసః\’ ‖

యో దేవేభ్య ఆత\’పతి | యో దేవానాం\’\’ పురోహి\’తః |
పూర్వో యో దేవేభ్యో\’ జాతః | నమో\’ రుచాయ బ్రాహ్మ\’యే ‖

రుచం\’ బ్రాహ్మం జనయ\’ంతః | దేవా అగ్రే తద\’బ్రువన్ |
యస్త్వైవం బ్రా\’\’హ్మణో విద్యాత్ | తస్య\’ దేవా అసన్ వశే\’\’ ‖

హ్రీశ్చ\’ తే లక్ష్మీశ్చ పత్న్యౌ\’\’ | అహోరాత్రే పార్శ్వే |
నక్ష\’త్రాణి రూపమ్ | అశ్వినౌ వ్యాత్తమ్\’\’ |
ఇష్టం మ\’నిషాణ | అముం మ\’నిషాణ | సర్వం\’ మనిషాణ ‖

తచ్చం యోరావృ\’ణీమహే | గాతుం యజ్ఞాయ\’ | గాతుం యజ్ఞప\’తయే | దైవీ\’\’ స్వస్తిర\’స్తు నః | స్వస్తిర్మాను\’షేభ్యః | ఊర్ధ్వం జి\’గాతు భేషజం | శం నో\’ అస్తు ద్విపదే\’\’ | శం చతు\’ష్పదే |

ఓం శాంతిః శాంతిః శాంతిః\’ ‖